Obraz pierwotny (gr. arche – pierwotny, typos – obraz) tworzący nieświadomość zbiorową, wrodzony i dziedziczony jako struktura psychiczna. Stanowi on psychoidalny wzorzec myślenia, przeżywania, spostrzegania i działania w typowych dla ludzi sytuacjach. Archetypy mają naturę dwubiegunową, nadają formę zwykłym przeżyciom i aktywności człowieka, a także kształtują ich treść, zaznaczają swój szczególny wpływ na przeżycie numinosum (doświadczenie religijne) i aktywność twórczą (sztuka archetypowa). W kulturze i doświadczeniu człowieka archetypy wyrażają się jako symbole sztuki, kultury, religii (rytuału), a także jako charakterystyczne dla epoki historycznej myślenie, światopogląd, paradygmaty naukowe itp. Główne archetypy to: Anima, Animus, Wielka Matka, Stary Mędrzec, Jaźń, Cień.
